Duurzaam energiesysteem
Energiemarkt
Eindverbruikers
Kleinverbruikers
Feiten & Cijfers
Leveringsprijzen gas
Gemiddelde leveringsprijzen gas (in €/M3, incl BTW) – Bron: CBS
In 2022 waren we getuige van een enorme stijging van de gasprijzen als gevolg van de Russische invasie van Oekraïne. Dit kwam doordat Nederland ervoor koos geen Russisch gas meer te importeren: dit heeft tijdelijke schaarste en onzekerheid in de gasmarkt veroorzaakt, waardoor de prijzen omhoogschoten. De stijging is te zien in de gemiddelde variabele tarieven zoals weergegeven in de grafiek. Echter, variabele tarieven zijn slechts één component van een energierekening:
- Leveringskosten (variabel en vast)
- Transportkosten (netbeheerkosten)
- Belastingen (energieheffing, ODE, btw)
- Overig (verrekening betaalde bedragen, enz.)
De vaste leveringskosten variëren per energieleverancier, terwijl de transportkosten variëren per locatie. Overige kosten omvatten eventuele verrekeningen of additionele administratieve kosten.
Belastingen omvatten een energiebelasting op het verbruik van elektriciteit en gas, en een belasting ter bevordering van hernieuwbare energie, die beide jaarlijks worden aangepast. Bovendien is er een btw van 21% van toepassing op energie. Als reactie op de recente energiecrisis werd dit tijdelijk verlaagd naar 9% tussen juli en december 2022. Echter zullen belastingen op gas in de toekomst stijgen om het verbruik van CO2-vrije of duurzame energie aan te moedigen.
Let op: de energiebelasting voor 2023 is bekend, maar de gemiddelde leveringstarieven nog niet.
Leveringsprijzen elektriciteit
Gemiddelde leveringsprijzen elektriciteit (in €/kWh, incl BTW) – Bron: CBS
In de recente energiecrisis stegen niet enkel gasprijzen, maar ook elektriciteitsprijzen in het algemeen. Dit kwam omdat gas de voornaamste bron van elektriciteitsproductie in Nederland is. De stijging is te zien in de gemiddelde variabele tarieven zoals weergegeven in de grafiek. Echter, variabele tarieven zijn slechts één component van een energierekening:
- Leveringskosten (variabel en vast)
- Transportkosten (netbeheerkosten)
- Belastingen (energieheffing, ODE, btw, energiebelasting vermindering)
- Overig (verrekening betaalde bedragen, enz.)
De vaste leveringskosten variëren per energieleverancier, terwijl de transportkosten variëren per locatie. Overige kosten omvatten eventuele verrekeningen of additionele administratieve kosten.
Belastingen omvatten een energiebelasting op het verbruik van elektriciteit en gas, en een belasting ter bevordering van hernieuwbare energie, die beide jaarlijks worden aangepast. Bovendien is er een btw van 21% van toepassing op energie. Als reactie op de recente energiecrisis werd dit tijdelijk verlaagd naar 9% tussen juli en december 2022. Verder werd de energiebelasting op elektriciteit flink verminderd om de effecten van de energiecrisis te verzachten. Tot slot ontvangen consumenten ook een energiebelastingvermindering. Lees hier meer over in 8.1.2.
Let op: de energiebelasting voor 2023 is bekend, maar de exacte gemiddelde leveringsprijzen elektriciteit nog niet.
Belastingvermindering
Vermindering energiebelasting (incl BTW, in €/jaar) – Bron: CBS
In Nederland bestaat er een energiebelastingvermindering. Deze vermindering is bedoeld om consumenten te ondersteunen en te stimuleren om energiezuinig gedrag te vertonen.
De energiebelastingvermindering is gebaseerd op het feit dat de overheid een deel van het energieverbruik beschouwt als een basisbehoefte. Over dit deel van het energieverbruik hoeft geen energiebelasting te worden betaald. Het bedrag van de belastingvermindering wordt jaarlijks vastgesteld door de overheid.
Als een huishouden in een jaar minder betaalt aan energiebelastingen dan het bedrag van de belastingvermindering, krijgt het huishouden het volledige bedrag van de vermindering terug. Dit betekent dat de belastingvermindering kan resulteren in een verlaging van de energierekening.
Zoals de grafiek vertoont, is het bedrag van de belastingvermindering door de jaren heen in grote lijnen gestegen. Dit komt omdat het een financiële prikkel kan geven om energie te besparen, maar ook omdat het helpt om de lasten voor huishoudens met een laag inkomen te verlichten. Om deze reden behaalde het bedrag tijdens de energiecrisis in 2022 een piek van 825€ vermindering. Sindsdien is het bedrag weer verlaagt, maar blijft het hoger dan de vorige jaren.