Energie-Nederland roept het kabinet op nu keuzes te maken voor een betaalbaar en betrouwbaar energiesysteem. Het vandaag gepresenteerde Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) biedt daarvoor verschillende beleidsopties. “Het kabinet moet zo snel mogelijk knopen doorhakken om de steeds verder stijgende nettarieven te dempen. Ook in Brussel is die noodzaak nu doorgedrongen. Dat momentum moet niet verloren gaan. Het is essentieel voor Nederland dat de energierekening voor huishoudens en bedrijven betaalbaar blijft”, aldus Cora van Nieuwenhuizen, voorzitter van Energie-Nederland. De branchevereniging benadrukt drie essentiële punten uit het onderzoek.
1. Houd nettarieven betaalbaar
De kosten voor de netuitbreidingen stijgen sterk en worden via nettarieven door consumenten en bedrijven betaald. Zonder ingrijpen schieten de nettarieven verder omhoog, waardoor de energierekening steeds duurder wordt voor huishoudens, de Nederlandse concurrentiepositie verslechtert en de energietransitie vertraagt. De noodzakelijke investeringen zijn zo groot dat ze vergelijkbaar zijn met andere infrastructurele projecten zoals de spoorwegen of de Deltawerken. Energie-Nederland pleit daarom voor gedeeltelijke financiering uit algemene middelen. Zo worden de lasten eerlijk verdeeld over meerdere generaties, blijft het net betaalbaar en wordt elektrificatie gestimuleerd. Meer vraag en meer aansluitingen verlagen bovendien de kosten per gebruiker.
2. Investeer in netcapaciteit
Maatregelen om het bestaande net beter te benutten, zoals het beperken van stroomgebruik op piekmomenten om netcongestie tegen te gaan, zijn wat Energie-Nederland betreft nuttig, maar kunnen slechts voor een beperkt deel bijdragen aan de oplossing. Uiteraard zullen flexibiliteit en vraagsturing een belangrijke rol blijven spelen om onnodige piekvraag te voorkomen, maar uiteindelijk moet het elektriciteitsnet worden uitgebreid om de energietransitie en de verdere elektrificatie van Nederland te kunnen realiseren. De maatschappelijke schade van een tekortschietend elektriciteitsnet is immers vele malen groter dan de investeringskosten. Dit raakt niet alleen individuele ondernemers, maar de gehele economie en werkgelegenheid.
3. Zorg voor een Europees gelijk speelveld
Nederland moet gelijkschakelen met andere Europese landen en geen extra drempels opwerpen voor duurzame investeringen. In Duitsland en België krijgen bedrijven kortingen op de nettarieven, waardoor investeringen verschuiven naar onze buurlanden. Hoge transportkosten remmen de bouw van elektrolysers, terwijl groene waterstof juist cruciaal is voor de energietransitie. Ook invoedingstarieven voor elektriciteit zijn ongewenst. Ze maken investeringen in hernieuwbare opwek minder aantrekkelijk, vertragen de groei van duurzame energie en worden uiteindelijk doorberekend in de elektriciteitsprijs. Dit verslechtert de concurrentiepositie van Nederlandse producenten ten opzichte van het buitenland.
Geen tijd te verliezen
Energie-Nederland benadrukt dat er geen tijd te verliezen is. “Het kabinet moet snel actie ondernemen. Door nú te investeren in netcapaciteit, eerlijke financiering en een gelijk speelveld binnen Europa, zorgen we ervoor dat energie in Nederland betaalbaar en betrouwbaar blijft – voor huishoudens, bedrijven en voor de toekomst van onze economie.”
Energie-Nederland staat paraat om mee te helpen bij de uitwerking van de beleidskeuzes.
