Energie-Nederland ziet warmtenetten (collectieve warmte), net als het kabinet, als een belangrijk alternatief voor verwarmen op aardgas. Daarbij zijn betaalbaarheid van collectieve warmte en een nieuwe tariefsystematiek die niet meer gebaseerd is op de prijs van aardgas, cruciaal. Minister Jetten wil de betaalbaarheid op korte termijn verbeteren. Vorige week heeft hij daarvoor een spoedwet aangekondigd die een deel van de nieuwe tariefsystematiek naar voren haalt en die de wettelijk toegestane tarieven zal verlagen. Energie-Nederland is echter bezorgd dat de spoedwet onbedoelde neveneffecten kan hebben. Als de kosten gelijk blijven terwijl de wettelijk toegestane tarieven omlaaggaan, wordt investeren in nieuwe warmtenetten nog lastiger en loopt de warmtetransitie nog meer vertraging op.
Rendementen warmtebedrijven, die ACM monitort, zijn redelijk
De ACM stelt jaarlijks vast wat het maximumtarief is dat warmtebedrijven mogen rekenen. Daar mogen bedrijven niet boven zitten. Daarnaast monitort de Autoriteit Consument en Markt (ACM) sinds 2014 ook de rendementen. De rendementen zijn redelijk volgens de ACM: sinds 2014 voor de hele sector gemiddeld ca. 4,5%, in 2022 slechts 2,7%. Als een bedrijf toch een te hoog rendement zou maken, dan heeft de ACM de bevoegdheid in te grijpen en een bedrijf te dwingen in een volgend jaar de tarieven te verlagen. Warmtetarieven worden overigens in de nieuwe tariefsystematiek niet per definitie lager, wat veel mensen lijken te verwachten. En publieke bedrijven zijn niet goedkoper dan private.
‘Dure’ warmtenetten raken huishoudens, gemeenten, woningcorporaties en warmtebedrijven
De afgelopen weken is het beeld ontstaan dat bestaande warmtenetten te ‘duur’ zijn doordat warmtebedrijven te hoge tarieven zouden rekenen. Dat beeld is onjuist. De tarieven zijn de afgelopen jaren vooral door duurdere materialen en inflatie gestegen, uiteraard binnen het maximumtarief dat de ACM jaarlijks vaststelt. Verder zien alle spelers in de warmtemarkt dat nieuwe warmtenetten niet rond te rekenen zijn. Dat geldt niet alleen voor warmtebedrijven maar ook voor gemeenten, woningcorporaties en financiers. Energie-Nederland deelt de zorg van al die partijen dat het beeld van (te) dure warmtenetten het draagvlak voor warmtenetten ondergraaft.
Als de gasprijs stijgt, zijn warmteklanten goedkoper uit dan gasklanten. En andersom.
Omdat de ACM het maximumtarief voor warmte 1x per jaar vaststelt, kan het voorkomen dat een warmteklant tijdelijk duurder of goedkoper uit is dan een huishouden met aardgas. Dat zit zo. Als de gasprijs stijgt, zoals in 2022, dan zijn warmteklanten goedkoper uit, tot wel 65%. Zie de studie van DWA (april 2022). En als de gasprijs daalt, zoals nu, zijn warmteklanten duurder uit. Het is begrijpelijk dat dat laatste tot vragen leidt.
Energie-Nederland zet zich 100% in voor zo laag mogelijke tarieven én versnelling uitrol warmtenetten
Energie-Nederland is intensief in gesprek met BZK, EZK en Aedes om de warmtetarieven voor huishoudens die al op een warmtenet zijn aangesloten zo laag mogelijk te houden. Het blijft echter wel noodzakelijk dat bedrijven een redelijk rendement kunnen maken. Alleen dan kunnen ze blijven investeren in nieuwe netten, in verduurzaming van bestaande netten en kunnen ze de dienstverlening aan hun klanten op het vereiste niveau garanderen.
