Het concept Nationaal Plan Energiesysteem 2050 (NPE) schetst hoe we tot een klimaatneutraal energiesysteem komen in 2050. Energie-Nederland juicht het toe dat naar de lange termijn wordt gekeken en ziet tegelijkertijd ruimte in het concept NPE om scherpere keuzes te maken. Keuzes die nodig zijn om de doelen van 2030 en uiteindelijk 2050 te halen. Energie-Nederland heeft een zienswijze ingediend naar aanleiding van het concept NPE. Daarbij staat het stimuleren van een gezonde marktwerking in Nederland en de EU centraal wat zorgt voor een efficiënte energietransitie.
Gedurende het opstellen van het concept NPE heeft Energie-Nederland inbreng gegeven op de verschillende onderdelen van het plan. Energie-Nederland onderschrijft het uitgangspunt van klimaatneutraliteit in 2050 en de vijf richtinggevende keuzes, maar mist marktwerking als uitgangspunt. Een goede marktwerking heeft vrije prijsvorming, concurrentie op een gelijk speelveld en een scheiding tussen netbeheer (als natuurlijk monopolie) en markt. Dan worden de publieke belangen gediend van een energiesysteem dat betaalbaar, betrouwbaar, veilig, duurzaam, rechtvaardig en participatief is. Een goed functionerende markt stimuleert innovaties, vermijdt socialiseren van risico’s en laat bedrijven efficiënte keuzes maken die bijdragen aan betaalbaarheid. Met passend beleid kan de overheid zo’n goed functionerende markt creëren.
Het concept NPE geeft een eindbeeld in 2050. Maar het moet ook nu leiden tot concreet beleid en uitvoering daarvan. In het NPE staan per energiedrager ontwikkelrichtingen beschreven. Daarvoor heeft Energie-Nederland een aantal beleidsvoorstellen die op de korte termijn kunnen worden geïmplementeerd:
- Elektriciteit:
- Ontwikkel beleid voor elektrificatie en verduurzaming industrie; stel daarbij een concreet doel van minimaal 40 TWh directe elektrificatie in 2030
- Introduceer een raamwerk om investeringen in CO2-vrij regelbaar productievermogen voor elektriciteit te borgen
- Waterstof:
- Minimaliseer onzekerheden die voor een groot deel in handen van de overheid zijn
- Geef meer helderheid over rol van blauwe waterstof op weg naar hernieuwbare waterstof
- Geef Gasunie de onvoorwaardelijke opdracht om het waterstofnetwerk uit te rollen waarbij een kip-ei discussie tussen netbeheerder en markt voorkomen wordt.
- Koolstof
- Onderken het belang van de inzet van biomassa in specifieke energietoepassingen, zoals voor het borgen van leveringszekerheid (bij elektriciteit en warmte) en voor het realiseren van de noodzakelijke negatieve emissies om de klimaatdoelen tijdig te kunnen halen
- Zorg dat aan negatieve emissies waarde wordt toegekend, bijvoorbeeld onder het ETS
- Aardgas
- Garandeer leveringszekerheid voor aardgas door duidelijke noodplannen in geval van verstoord aanbod
- Zorg voor een onbelemmerde vrije gasmarkt zonder verstorende ingrepen als een groothandel price cap
- Behoud het bestaande opslagvolume gas
- Gebouwde omgeving
- Stel concrete verduurzamingsdoelen per gemeenten om de versnelling van de warmtetransitie mogelijk te maken
- Zorg dat de wetten WGiW en Wcw zo snel mogelijk van kracht worden, zodat gemeenten adequate wettelijke bevoegdheden hebben om de transitie te versnellen
- Voer de bijmengverplichting groen gas snel in en zorg er daarbij voor dat productie-installaties voor groen gas snel ontwikkeld kunnen worden
- Industrie
- Ontwikkel beleid voor elektrificatie en verduurzaming industrie; stel daarbij een concreet doel van minimaal 40 TWh directe elektrificatie in 2030
- Zorg ervoor dat bedrijven door die extra vraag durven te investeren in grootschalige projecten voor duurzame elektriciteitsopwekking
- Realiseer met de grootste mogelijke urgentie verzwaring van de infrastructuren, voor elektriciteit, waterstof, warmte en CCS
Energie-Nederland draagt uiteraard graag bij aan het definitieve NPE. De energiesector is bereid en staat in de startblokken om zowel kennis als miljarden te investeren in het uitvoeren van deze nieuwe plannen voor een klimaat neutrale samenleving.
